Covid-19 ส่งผลกระทบต่อร่างกาย ทำให้หลอดเลือดได้รับความเสียหายหรือไม่

[siritidaphon]

Covid-19 ส่งผลกระทบต่อร่างกาย ทำให้หลอดเลือดได้รับความเสียหายหรือไม่

ใช่ครับ การติดเชื้อ COVID-19 โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกรณีที่มีอาการรุนแรง มีหลักฐานชัดเจนว่า ส่งผลกระทบและทำให้เกิดความเสียหายต่อหลอดเลือด ทั่วร่างกายได้

ความเสียหายต่อหลอดเลือดนี้เป็นกลไกสำคัญที่นำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงของโรค COVID-19

กลไกที่ COVID-19 ทำลายหลอดเลือด
ไวรัส SARS-CoV-2 ส่งผลกระทบต่อหลอดเลือดผ่านกลไกหลักหลายอย่าง:

1. ภาวะเยื่อบุผนังหลอดเลือดทำงานผิดปกติ (Endothelial Dysfunction)
ไวรัสเข้าสู่เซลล์เยื่อบุผนังหลอดเลือด: ไวรัสใช้ตัวรับ ACE2 (Angiotensin-Converting Enzyme 2) ซึ่งมีอยู่มากบนเซลล์ที่เรียงตัวเป็นเยื่อบุชั้นในสุดของหลอดเลือด (Endothelium) ในการเข้าสู่เซลล์

การติดเชื้อทำให้เกิดการ อักเสบ และทำให้เยื่อบุผนังหลอดเลือดทำงานผิดปกติ (Endothelial Dysfunction) สูญเสียความยืดหยุ่น และความสามารถในการควบคุมการไหลเวียนของเลือด

2. การอักเสบทั่วร่างกาย (Systemic Inflammation)
การติดเชื้อกระตุ้นให้ร่างกายเกิดการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันที่รุนแรงจนเกิด ภาวะพายุไซโตไคน์ (Cytokine Storm)

สารอักเสบ (Cytokines) เหล่านี้เดินทางไปทั่วร่างกาย และทำให้เกิดการอักเสบและการบาดเจ็บต่อผนังหลอดเลือดโดยตรงและโดยอ้อม

3. ภาวะเลือดแข็งตัวผิดปกติ (Hypercoagulable State)
ความเสียหายของเยื่อบุผนังหลอดเลือดและปฏิกิริยาการอักเสบจะกระตุ้นให้เกิด การแข็งตัวของเลือด ที่มากเกินไป (Hypercoagulable State)

สิ่งนี้นำไปสู่การเกิด ลิ่มเลือด (Blood Clots) ที่ผิดปกติ ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในหลอดเลือดขนาดใหญ่และ หลอดเลือดฝอย (Microvasculature) ทั่วร่างกาย

ภาวะแทรกซ้อนจากความเสียหายของหลอดเลือด
ความเสียหายและการอุดตันของหลอดเลือดเป็นสาเหตุสำคัญของภาวะแทรกซ้อนร้ายแรงต่างๆ:

ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในปอด (Pulmonary Embolism): ลิ่มเลือดไปอุดตันหลอดเลือดในปอด ทำให้เกิดปัญหาในการแลกเปลี่ยนออกซิเจน

กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน (Heart Attack): ลิ่มเลือดอุดตันหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงหัวใจ

หลอดเลือดสมองตีบ/อุดตัน (Stroke): ลิ่มเลือดอุดตันหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงสมอง อาจนำไปสู่อัมพฤกษ์อัมพาต

ความเสียหายต่ออวัยวะ: การอุดตันของหลอดเลือดฝอยสามารถทำให้เกิดการขาดเลือดและทำลายอวัยวะสำคัญอื่นๆ เช่น ไตและสมอง ซึ่งเชื่อมโยงกับอาการลองโควิด (Long COVID) เช่น ภาวะสมองล้า (Brain Fog)

นอกจากนี้ งานวิจัยยังพบว่า COVID-19 อาจเร่งให้เกิด ภาวะหลอดเลือดแก่ก่อนวัย (Early Vascular Ageing) โดยเฉพาะในผู้หญิง ซึ่งทำให้หลอดเลือดแข็งตัวมากขึ้นและเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดในระยะยาวครับ